İnanıyorum ki, bu dünyada müziklerini yalnızca kara kediler için söyleyen müzisyenler var. Van Morrison, Townes Van Zandt, Neil Young ve tüm sevdiğim Motown müzikçileri mesela. Müzikleri bir kanadında geceyi, bir kanadında gündüzü taşıyan bir güveye benzeyen müzisyenler. Bir berduşun kahkahasına, plastik bardakta içilen sıcak viskiye, dolunaya, Boris Vian’ın romanlarına ve Thelonius Monk’un piyanosuna tutkuyla bağlı olan beşerler.
Onlarla tıpkı nesilden olmasa da, eşsiz sesiyle Ray LaMontagne’in de onlardan biri olduğunu söylemek yanlış olmaz herhalde. En azından benim için… Haberleri okurken boğazımın düğümlendiği, kendimi çok zayıf hissettiğim ve penceremden denize bakıp hoş bir şey olmasını beklediğim bu karanlık günlerde LaMontagne’in yeni albümü ‘Long Way Home’ ilaç üzere geldi bana; yine umutla, gün ışığıyla, güçle doldurdu içimi.
Onu yıllar evvel birinci defa ‘Gossip In The Rain’ albümüyle tanımıştım. Folk, country, gospel, blues ve soul’dan beslenen kendine has usulüne bayılmıştım. Albümün açılış kesimi ‘You Are The Best Thing’i dinlerken mutfakta kendi kendime dans ederek yemek yapardım. O vakitler iki kedim de hayattaydı ve dans ederken beni izlerlerdi, bense bu türlü sıradan anların aslında ne kadar değerli olduğunun farkında bile değildim.
Şimdi yeni bir kentte, yeni bir konutun mutfağında, değişik bir kediyle dinliyorum onun yeni albümünü. Birinci müzik ‘Step Into You Power’ kıpır kıpır ediyor içimi, bana tahminen de sandığım kadar zayıf olmadığımı düşündürtüyor. Bu şarkıyı dinlerken, yine ayağa kalkma ve savaşma gücünü buluyorum kalbimde.
Günbatımında kabaran masmavi bir dalgayı anımsatan ‘And They Called Her California’ ise anında en sevdiğim Ray LaMontagne müziği statüsüne erişiyor. Eminim ki kara kediler için yapılmış bir müzik bu!
Gerçi bizim meskenin yeni sakini Mıcır bir kara kedi değil, kırık kuyruklu bir tekir fakat kocaman gözleriyle beni izlerken bu dumansı müzikten çok hoşlanmış üzere görünüyor. Ona bakınca gülümsemeden edemiyorum. Sanırım içime dolan huzur, LaMontagne’in bu albümle vermek istediği iletisi aldığımı gösteriyor:
“Hayallerinin peşinden git. Kaybettiğin şeylerin akabinde düşe kalka da olsa yaşamaya devam et. Tekrar memnun olacaksın, inan bana.” Ya da bilmiyorum, bunun üzere yürek verici bir şeyler söylüyor.
İNSANIN YÜREĞİNE DOKUNAN PASLI VOKALLER
LaMontagne çok sıkıntı bir çocukluk geçirmiş ve gençliğinde kendine sıfırdan bir hayat inşa etmek zorunda kalmış; yani bunları söylerken neden kelam ettiğini yeterli biliyor. Yirmi yaşındaki Ray’i gözümde canlandırabiliyorum: Liseyi bitirmiş, bir ayakkabı fabrikasında çalışıyor ve tek gerçek dostu elden düşme radyosu. Sabahları radyosundan ayrılıp işe gitmek ona sıkıntı geliyor.
Derken “bir gün bir müzik dinliyor ve hayatı değişiyor”. Ray, radyoda Stephen Stills’in ‘Treetop Flyer’ müziğini duyduğu anda müzisyen olmaya karar veriyor ve sonraki yıllarını hayallerinin peşinde koşarak geçiriyor. Bugün onu dinlerken Stills’in sesini duyabiliyorum, ikisinin insanın yüreğine dokunan paslı vokalleri birbirine çok benziyor.
‘Long Way Home’, insanı kendine dönmeye, kim olduğunu hatırlamaya, gücünü geri kazanmaya davet eden, manevi yanı çok güçlü bir albüm ve ben onunla bu yaz hayli vakit geçireceğimi hissediyorum. Hatta içten içe Ray’i bir sonbahar gecesi İstanbul’da, yıldızların altında, canlı izleyebilmeyi diliyorum.
Bu ortalar Elena Ferrante’nin Napoli romanlarını okuyorum. Daha doğrusu okumak yerine onları yaşıyorum. Ve tuhaf bir halde, LaMontagne’in yeni albümünün bu romanlara harika bir fon müziği oluşturduğunu düşünüyorum. Bir de tıpkı onun kara kediler için müzik söylediği üzere, Ferrante’nin de kara kediler için yazdığını…
SANATINI KARA KEDİLER İÇİN İCRA EDEN SANATÇILAR
Onların sesine kulak verdiğimde şöyle fısıldadıklarını duyabiliyorum: Kimilerimiz görkemli bir senfoni olmak için doğmuştur. Kırık bir gitar, sessiz bir piyano, çizik bir plak: Kimilerimizin da olup olabileceği tek şey budur. Tekrar de, olup olabileceği tek şey buysa bile, ayağa kalkıp yaşamaya devam etmek zorunda insan.
“Piyano olmasaydı en büyük berduş ben olurdum,” demiş Thelonius Monk. Boris Vian da ‘Bir Kara Kedi İçin Blues’u yazarken misal hislere kapılmış olmalı. Hülasa, insan ne yapıp edip, kendisini kurtaracak şeyi arayıp bulmalı.
Bana gelince… Sanatını kara kediler için icra eden sanatkarlar var olduğu sürece, kendimi asla yalnız hissetmeyeceğimi biliyorum. Tıpkı bundan bu türlü sıradan anların değerini bileceğimi bildiğim üzere.
Bildiğim bir öbür şey de hepimizin yeterli olmayı hak ettiği. Ben, siz, Mıcır, kara kediler ve dünyanın bütün hayvanları. Hepimiz hak ediyoruz mavi gökyüzünün altında özgürce yaşamayı.
